Jakich zawodów mamy za mało?

Wojewódzki Urząd Pracy opublikował Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie podkarpackim w I półroczu 2014 roku. Zanim wybierzesz studia, lepiej sprawdź czy po nich nie pójdziesz na bezrobocie.

Wykształceni też mają ciężko, czyli jakich zawodów unikać

Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie od 2000 r. realizował badania struktury osób zawodowej osób bezrobotnych w celu zaspokojenia potrzeb informacyjnych zarówno władz wojewódzkich, jak i zainteresowanych instytucji lub osób fizycznych. W wyniku badań po-wstały 3 główne wskaźniki monitoringu zawodów deficytowych, zrównoważonych i nadwyżkowych. Ranking powstał na podstawie sprawozdań PUP za I półrocze 2014 roku w województwie podkarpackim.

W raporcie charakteryzowani są bezrobotni według zawodu, w jakim poszukują pracy i do jakiego wykonywania posiadają odpowiednie kwalifikacje, które zostały potwierdzone formą pisemną (świadectwo, dyplom), jak również w postaci udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 6 miesięcy w tym samym zawodzie.

Na koniec I półrocza 2014 r. w województwie podkarpackim zarejestrowanych było 136 626 bezrobotnych. W porównaniu do stanu z końca grudnia 2013 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 17 590 osób (w powiecie stalowowolskim o 936 osób, niżańskim 739). Z ogólnej liczby – 136 626 bezrobotnych 110 020 osób posiadało udokumentowane kwalifikacje w określonych zawodach i specjalnościach (80,5%), a 26 606 nie posiadało zawodu (wyuczone-go lub nabytego w trakcie wykonywania pracy). Najliczniejsi byli według kolejności robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy – 33 155 osób, pracownicy usług i sprzedawcy – 20 979 osób tj. 19,1 %, technicy i inny średni personel – 18 265 osób tj. 16,6 %, specjaliści – 14 434 osób tj. 13,1 % (nauczyciele, filozofowie, archeolodzy, historycy, wizytatorzy, specjaliści różnych dziedzin itp.). W pozostałych niewymienionych grupach zawodów, bezrobotni najliczniej reprezentowali następujące grupy: robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym, pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne, pracownicy obsługi biurowej, robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, magazynierzy, kierowcy ciężarówek, ogrodnicy pakowacze itd. Największy spadek liczby bezrobotnych w okresie I półrocza 2014 r. dotyczył robotników przemysłowych i rzemieślników (spadek o 4 209 osób) oraz techników i innego średniego personelu (2 916). Na koniec I półrocza 2014 r. w województwie podkarpackim zarejestrowanych było ogółem 68 931 bezrobotnych kobiet, co stanowiło 50,5 % ogółu zarejestrowanych. Spośród tej liczby 55 854 kobiet legitymowało się określonym zawodem, co stanowiło ok. 81% ogółu kobiet zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy na Podkarpaciu. Najwięcej bezrobotnych kobiet zarejestrowanych było w grupach zawodów i zawodach: pracownicy usług osobistych i sprzedawcy – 16 604 osób tj. 29,7%, technicy i inny średni personel – 10 352 osoby tj. 18,5%, specjaliści – 10 034 osób tj. 18,0 %, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy – 8 801 osób tj. 15,8%. Sytuacja bezrobotnych kobiet na rynku pracy jest nadal znacznie trudniejsza niż mężczyzn. Główny Urząd Statystyczny odnotował wyższy poziom stopy bezrobocia kobiet w stosunku do wartości procentowej tego wskaźnika dla mężczyzn, jak również wyższy o ok. 2 % poziom bezrobocia w rejestrach PUP w grupie bezrobotnych kobiet niż mężczyzn.

Kogo poszukują pracodawcy?

W okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2014 r. podmioty gospodarcze poszukujące pracowników zgłosiły do powiatowych urzędów pracy w województwie podkarpackim ogółem 31 924 wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, z czego 78,2% ofert zostało zgłoszonych przez pracodawców z sektora prywatnego, a 21,8% z sektora publicznego. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej subsydiowane z Funduszu Pracy stanowiły 50,5%, natomiast poniżej ½ tj. 49,5 % obejmowały miejsca pracy niesubsydiowanej. W powiecie niżańskim było to 880 miejsc pracy, w powiecie stalowowolskim 1561. W I półroczu 2014 r. w województwie podkarpackim na jedno wolne miejsce pracy i aktywizacji zawodowej przy-padało średnio 28 bezrobotnych. W okresie I półrocza 2013 r. średnio na jedno wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej przypadało 30 osób bezrobotnych.

Najwięcej wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w okresie I półrocza 2014 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy w następujących grupach zawodowych i specjalnościach: pracownicy usług osobistych i sprzedawcy – 8 875 (tj. 28,1 % ogółu zgłoszonych wolnych miejsc pracy), w tym najwięcej w następujących specjalnościach: robotnik gospodarczy – 2455, sprzedawca– 2358, telemarketer – 567, kucharz – 467, doradca klienta – 383, kelner – 348, kasjer handlowy – 261, fryzjer – 225, barman – 175, technik handlowiec – 167, pracownik ochrony fizycznej bez licencji – 148, kosmetyczka – 125, asystent nauczyciela przedszkola – 114, sprzedawca w stacji paliw – 106, wydawca posiłków/ bufetowy – 83, pozostali sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) – 76, sprzedawca w branży mięsnej – 75, sprzedawca w branży przemysłowej – 72, kucharz małej gastronomii – 62, pozostali opiekunowie dziecięcy – 49, opiekunka domowa – 49, sprzedawca w branży spożywczej – 42 itd.; robotni-cy przemysłowi i rzemieślnicy – 5 401 (tj. 17,1 % ogółu zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji w zawodach), w tym najwięcej w następujących specjalnościach: ślusarz – 377, mechanik pojazdów samochodowych – 200, operator obrabiarek sterowanych numerycznie – 177, szwaczka – 176, konserwator budynków – 158, stolarz – 154, murarz – 152, mechanik - monter maszyn i urządzeń – 147, brukarz– 141, pozostali spawacze i pokrewni – 129, elektromonter instalacji elektrycznych – 124, spawacz metodą MAG – 123, mechanik samochodów osobowych – 111, elektryk – 103, krawiec – 98, piekarz – 96, szlifierz metali – 92, monter instalacji i urządzeń sanitarnych – 88, tynkarz – 84, cukiernik – 79, elektromonter (elektryk) zakładowy – 78, cieśla – 73, spawacz metodą MIG – 64, spawacz metodą TIG – 63, monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter) – 60, stolarz meblowy – 60, tokarz w metalu – 59, murarz – tynkarz – 55, spawacz ręczny łukiem elektrycznym – 53, malarz budowlany – 47, elektromechanik – 45, cieśla szalunkowy – 43, monter ociepleń budynków – 41, mechanik samochodów ciężarowych – 41, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych – 41, posadzkarz – 40, monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych – 40, elektromechanik pojazdów samochodowych – 40, monter/ składacz okien – 37, hydraulik – 37, pozostali ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki drewna i pokrewni – 37, frezer – 34, malarz lakiernik wyrobów metalowych – 33, serwisant sprzętu komputerowego – 33, zbrojarz – 32, glazurnik – 32, technolog robót wykończeniowych w budownictwie – 31, monter urządzeń energii odnawialnej – 30, monter izolacji budowlanych – 29, blacharz samochodowy – 26, monter reklam – 25, pilarz – 25; technicy i inny średni personel – 4 005 (tj. 12,7%), w tym najwięcej w następujących specjalnościach: przedstawiciel handlowy – 737, technik administracji – 260, księgowy – 227, technik mechanik maszyn i urządzeń – 159, opiekunka dziecięca – 150, technik mechanik – 144, zaopatrzeniowiec – 116, agent ubezpieczeniowy – 105, opiekun osoby starszej – 94, technik farmaceutyczny – 89, pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu – 84, technik informatyk – 82, spedytor – 80, opiekun w domu pomocy społecznej – 74, technik masażysta – 69, kontroler jakości wyrobów mechanicznych – 66, animator kultury – 66, referent (asystent) bankowości – 63 itd. ; pracownicy przy pracach prostych – 3 305 (tj. 10,5 %), w tym najwięcej w następujących specjalnościach: robotnik budowlany – 572, sprzątaczka biurowa – 531, pomoc kuchenna – 506, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym – 158, robotnik drogowy – 141, pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani– 116, pokojowa – 88, sortowacz surowców wtórnych – 86, pomocniczy robotnik polowy – 84, robotnik placowy – 77 itd.

W naszym województwie najmniej poszukiwani są rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, specjaliści. Z danych wynika, że większość (powyżej 4/5) wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy było adresowanych dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy, którzy posiadali kwalifikacje odpowiadające wykształceniu policealnemu, a także zawodowemu na poziomie szkolnictwa średniego lub zasadniczego zawodowego. Nieznacznie ponad 1/10 stanowiły wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej dla osób posiadających najniższy poziom wykształcenia (gimnazjalne i poniżej). Znacznie rzadziej za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy pracodawcy poszukiwali specjalistów z doświadczeniem w różnych dziedzinach, którzy po-siadali wykształcenie wyższe (mniej niż 1/10 ogółu zgłoszonych w zawodach wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej).

Analizując tematykę, wśród grup zawodów najwyższą na terenie województwa podkarpackiego wartość wskaźnika szansy uzyskania wolnego miejsca pracy zanotowano między innymi w grupach: pomocnicy biblioteczni, pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center), urzędnicy do spraw podatków, technicy archiwiści i pokrewni, pośrednicy pracy i zatrudnienia, pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food, sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej/ internetowej, urzędnicy do spraw świadczeń społecznych, asystenci nauczycieli. Należy zaznaczyć, że zawody deficytowe należą do mniejszości, a ponadto poddane są znacznej zmienności sezonowej, dlatego właśnie wykazanie określonych profesji deficytowych jest bardzo trudne.

Ogólnie rzecz biorąc w I półroczu 2014 r. szansa uzyskania wolnego miejsca pracy lub miejsca aktywizacji zawodowej w większości grup zawodów, które reprezentowali bezrobotni była znikoma. Oddaje to ogólnie trudną sytuacje na rynku pracy w zakresie zatrudnienia i znacznego poziomu bezrobocia rejestrowanego w stosunku do dostępnych ofert zatrudnienia.

Podsumowanie

W I półroczu 2014 r. w województwie podkarpackim najliczniejszą grupą bezrobotnych byli robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, którzy stanowili 30,1 % ogółu zarejestrowanych bez-robotnych posiadających zawód. Zawody reprezentowane przez tę grupę są związane z wy-kształceniem zasadniczym zawodowym. Pomimo zgłoszenia stosunkowo dużej liczby wol-nych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w porównaniu do innych grup (17,1% ogółu zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej w zawodach), 6 bezro-botnych przypadało średnio na 1 wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodo-wej.

Największa liczba bezrobotnych przypadała na jedną ofertę pracy w grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy – 12 bezrobotnych. Pomimo, że grupa ta była jedną z najmniej licznych (2,0 % ogółu bezrobotnych w zawodach) to obejmowała osoby, które długo pozosta-ją w ewidencji urzędów pracy, gdyż szansa uzyskania wolnego miejsca pracy lub miejsca aktywizacji zawodowej w zawodach rolniczych i pokrewnych za pośrednictwem PUP jest niska. Zgłoszone w tej grupie propozycje wolnych miejsc pracy lub miejsc aktywizacji zawo-dowej stanowiły tylko 0,6 % ogółu zgłoszonych w I półroczu 2014 r. ofert w zawodach. Pra-cownicy usług i sprzedawcy to druga, co do wielkości grupa pod względem liczby zareje-strowanych bezrobotnych, którzy stanowili 19,1 % ogółu bezrobotnych posiadających okre-ślony zawód. Zawody reprezentowane przez osoby zaliczane do tej grupy są związane przede wszystkim z wykształceniem średnim i również, pomimo zgłoszenia przez pracodawców największej liczby wolnych miejsc pracy lub miejsc aktywizacji zawodowej (28,1 % ogółu zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub miejsc aktywizacji zawodowej), na 1 wolne miejsce przypadało 2 osoby bezrobotne. Relatywnie niską szansę na uzyskanie oferty pracy posiadali także bezrobotni w grupie „specjaliści”, legitymujący się wyższym wykształceniem. W I półroczu 2014 r. ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych posiadających zawód wynosił 13,1%, a zgłoszone dla tej grupy wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej sta-nowiły 8,6 % ogólnej ich liczby. Na jedną ofertę pracy przypadało 5 osób bezrobotnych. Nie-co wyższą szansę uzyskania wolnego miejsca pracy lub aktywizacji zawodowej w analizowa-nym okresie posiadali bezrobotni w grupie zawodów: technicy i inny średni personel. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych posiadających zawód wyniósł 16,6%, a zgłoszone wol-ne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej stanowiły 12,7 % ogólnej ich liczby. Na jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej przypadało średnio 5 zareje-strowanych osób bezrobotnych. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń stanowili ok. 6,2 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych posiadających zawód. Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej dla tej grupy stanowiły 7,4 % ogółu wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, a na jedno wolne miejsce pracy i aktywizacji zawodowej przypadało 3 osoby bezrobotne. Najmniej niekorzystna sytuacja w zakresie szansy uzyskania wolnego miejsca pracy lub miejsca aktywizacji zawodowej w okresie I półrocza 2014 r. doty-czyła grupy osób bezrobotnych w następujących grupach zawodowych: pracownicy biurowi (4,1 % ogółu zarejestrowanych posiadających zawód, a zgłoszone wolne miejsca pracy lub aktywizacji zawodowej to 14,2 % ogólnej ich liczby), pracownicy przy pracach prostych - stanowili 8,2 % ogółu zarejestrowanych posiadających zawód (zgłoszone wolne miejsca pracy lub miejsca aktywizacji zawodowej stanowiły 10,5 % ogółu ofert), przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, którzy stanowili najmniej liczną (0,5 % ogółu bezrobotnych w zawodach) grupę bezrobotnych. Zgłoszone wolne miejsca pracy lub miejsca aktywizacji zawodowej stanowiły 0,7 % ogólnej ich liczby.