Teodor Axentowicz – Ormianin polski

Od 6 marca w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli będzie można obejrzeć 70 prac – obrazów olejnych, pasteli, rysunków – TEODORA AXENTOWICZA, jednego z najwybitniejszych twórców Młodej Polski.

Na ekspozycji zaprezentowane zostanie nieznane oblicze artysty: twórcy europejskiego, obywatela świata, swobodnie czerpiącego nie tylko z archaicznego folkloru, lecz przede wszystkim ze współczesnej mu sztuki światowej i japońskiej. Po raz pierwszy zostaną przedstawione nieznane obrazy i niepublikowane materiały archiwalne z kolekcji prywatnych.

Wystawa:

TEODOR AXENTOWICZ
ORMIANIN POLSKI W PARYŻU, KRAKOWIE, ZAKOPANEM…

6 marca – 28 czerwca 2015
Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, ul. Sandomierska 1

Teodor Axentowicz (1859–1938) zajmuje szczególne i indywidualne miejsce wśród malarzy Młodej Polski. Ten polski Ormianin uczestniczył w życiu kulturalnym ówczesnej elity artystycznej i intelektualnej Paryża i Londynu, a także Krakowa i Zakopanego. Znany jest przede wszystkim, zarówno jako mistrz powabnych kobiecych pastelowych portretów, jak i piewca huculskiego, kresowego folkloru, żywo zainteresowany kulturą, historią, religią Ormian, z których się wywodził.

Przez trzydzieści lat pracował na stanowisku profesora w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był także jej rektorem. Pełnił również inne zaszczytne funkcje, które świadczyły o zaufaniu i popularności, jakimi cieszył się wśród sobie współczesnych. Dodajmy, że we wrześniu 1900 roku był obecny na ślubie Stanisława Wyspiańskiego, a w listopadzie w podkrakowskich Bronowicach uczestniczył w najsłynniejszym weselu polskim: Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny.

Ukończył akademię monachijską, następnie studiował w Paryżu, w pracowni wziętego portrecisty Charles’a Émile’a-Augusta Duranda [Carolusa-Durana], gdzie doskonalił swoje umiejętności warsztatowe. Indywidualny styl Axentowicza ukształtował sławny wówczas Włoch Giovanni Boldini oraz Amerykanin James Whistler. Axentowicz stał się niemal wzorcową postacią zdobywającej uznanie sztuki secesyjnej, której był jednym z najlepszych przedstawicieli na ziemiach polskich.

Zainteresowany był kulturą, historią, religią Ormian. W 1895 roku zaprojektował – niezrealizowany – witraż dla katedry ormiańskiej we Lwowie. Później, w 1906, poproszony przez biskupa Józefa Teodorowicza zaprojektował dla tej samej świątyni ołtarz i ambonę oraz mozaiki w centralnej absydzie katedry, niestety także niezrealizowane. Stworzył ponadto dzieła odwołujące się do świetnej historii Ormian, malując obrazy: Chrzest Armenii (Chrzest Ormian; 1900) i Ormianie w Polsce (1930). Ten pierwszy obraz powstał na zamówienie księdza Kościoła ormiańskiego Karola Bogdanowicza z Suczawy na Bukowinie i ukazywał świętego Grzegorza udzielającego chrztu królowi Tyrydatesowi III. Nieco zapomniana postać artysty może stać się znakomitym powodem do przypomnienia wielowiekowych związków polsko-ormiańskich, a nawet stać się ich symbolem.

Twórczość artysty przedstawiona zostanie w siedmiu tematycznych przestrzeniach: Warsztat: szkice – studia – fotografie – przedstawia warsztat artysty, pierwsze szkice i studia z okresu monachijskiego i paryskiego, dokumentację fotograficzną ukazującą jego pracownię malarską oraz fotografie wykonane w latach dwudziestych XX w., które służyły mu jako „szkice” do obrazów; Święto Jordanu i japonizm – inspiracje sztuką japońską w obrazach z życia Hucułów; Chrzest Armenii – wątki ormiańskie, kolejna przestrzeń: Firma portretowa prezentuje Axentowicza jako jednego z największych portrecistów Młodej Polski; Dzieci w ogrodzie ujawniają inny aspekt jego twórczości portretowej: liryczne, intymne wizerunki dzieci; Anioł Śmierci przedstawia mniej znane tematy związane ze śmiercią, starością i przemijaniem. Projektant ukazuje działalność Axentowicza jako grafika i aranżera wystaw.

Do wystawy opracowany został bardzo bogaty program warsztatów ze sztuki, na który organizatorzy zapraszają wszystkich – dzieci, całe rodziny, dorosłych czy niepełnosprawnych. Szczegółowe informacje na temat odbywających się działań edukacyjnych można znaleźć na stronie www.muzeum.stalowawola.pl Otwarciu wystawy 6 marca 2015 towarzyszyć będzie kiermasz wydawnictw Muzeum w promocyjnych cenach.

Kurator wystawy: Anna Król
Koordynator: Iwona Pityńska

Wystawa czynna: pon. 8-15, wt. 8-18, śr., czw., pt. 8-15, niedz. 16-19 (w soboty nieczynna)

Rezerwacje lekcji muzealnych i oprowadzania grup zorganizowanych pod nr tel.. 15 842 00 42, 15 842 85 56. Pełna oferta edukacyjna na stronie www.muzeum.stalowawola.pl