Haluksy - przyczyny, objawy, leczenie

Haluksy - potocznie nazywane paluchem koślawym, stanowią nie tylko defekt estetyczny, ale także problem zdrowotny. Nieleczone haluksy nie tylko powodują silny ból, ale także przyczyniają się do ograniczenia ruchomości palców stopy, a w konsekwencji prowadzą do powstawania zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów kończyn dolnych. Dlatego tak ważna jest profilaktyka zapobiegająca powstawaniu haluksów, oraz leczenie tych już powstałych.

Przyczyny powstawania haluksów

Problem haluksów zdecydowanie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn, a to za sprawą bezlitosnej dla zdrowia i wygody mody, która dyktuje trendy czasem wręcz absurdalne w stosunku do zdrowia. Jednym z takich przykładów jest obuwie, którego przednia część (tzw. nosek) jest zbyt wąski, co uniemożliwia prawidłowe układanie się w nim palców stopy. Dlatego długotrwała noszenie źle dopasowanego obuwia powoduje nie tylko ból, ale też trwałe deformacje stopy, na skutek niewłaściwego ustawienia stawu śródstopno-klinowego. W początkowej fazie rozwoju choroby może być jedynie widoczne lekkie przechylenie palucha w bok, które wraz z postępem choroby powoduje zniekształcenie całego przodostopia. W niektórych przypadkach może przy tym wystąpić zapalenie kaletek podskórnych, modzele, a nawet poszerzenie konturu stopy.

Istotnym aspektem powstawania haluksów są także predyspozycje genetyczne, które odgrywają znaczącą rolę w patogenezie tego stanu chorobowego. Dlatego, jeśli u któregoś z rodziców wystąpił problem z haluksami, prawdopodobieństwo wystąpienia go u dziecka jest znacznie wyższe niż u osób, u których nie zdiagnozowano w rodzinie choroby.

Oprócz powyższych, za możliwe przyczyny haluksów uznaje się:

• Przeciążenia

• osłabienie aparatu stawowo-więzadłowego stopy

• występowanie stopy egipskiej/spadzistej

• choroby układu

• płaskostopie

• napięcie ścięgna Achillesa

• nieprawidłowe nawyki

• nieprawidłowa budowa pierwszej kości śródstopia

Objawy haluksów

W pierwszej fazie choroby, poza dolegliwościami bólowymi, nie występują żadne widoczne objawy, które wskazywałyby na rozwój haluksów. Dlatego już sam ból w trakcie chodzenia powinien skłonić nas do podjęcia działań profilaktycznych, mających na celu zapobiegnięcie rozwojowi choroby.

W bardziej zaawansowanym stanie chorobowym, u osób dotkniętych paluchem koślawym, mogą wystąpić powyższe objawy:

• obrzęk w obrębie palucha

• ból nasilający się w trakcie zakładania i noszenia obuwia

• stan zapalny zlokalizowany w torebce stawowej palucha

• poszerzenie konturu przedniej części stopy

• modzele, narośle, odciski, zgrubienia

• zaczerwienienie w obrębie palucha

• nadwrażliwość i tkliwość palpacyjna

• uczucie zmęczenia i zesztywnienia stóp

• problemy z wyprostowaniem stopy

• problemy z wspięciem się na palce

• nieprawidłowy chód i utykanie

• charakterystyczne młotkowate ustawienie palców stóp

Pojawienie się powyższych objawów powinno skłonić nas do wizyty u ortopedy, który po dokonaniu obszernego wywiadu, oraz badania fizycznego zleci wykonanie badania RTG, po którym wdroży odpowiednie leczenie. Ponadto, w przypadku wystąpienia któregokolwiek z powyższych objawów, niemal natychmiast należy zrezygnować z noszenia niewygodnego obuwia, które przyczynia się do deformacji stopy.

Leczenie haluksów

Leczenie haluksów zależy od stadium zaawansowania choroby i może ograniczać się jedynie do noszenia specjalnych separatorów, jednak w skrajnych przypadkach może wymagać działań operacyjnych.

We wczesnym stadium choroby zaleca się korygowanie ustawienia dużego palca za pomocą różnego rodzaju aparatów korygujących tj.: separatory, kliny, czy korektory, które pozwalają na ruchomość i umożliwiają przemieszczanie. Ponadto pozwalają na izolację bolesnych nagniotów, poprzez rozdzielenie palców.

Z kolei po zabiegach ortopedycznych zaleca się noszenie specjalnych butów ortopedycznych lub ortez, które mają za zadanie odciążenie przodostopia, a tym samym uniknięcie powikłań pooperacyjnych.

Bardzo często w postępowaniu zachowawczym stosuje się też leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Do tego celu wykorzystuje się dostępne w aptece maści lub specjalne plastry, które powodują zmniejszenie tarcia, przez co niwelują ból. Pomocne mogą okazać się również miejscowe iniekcje, z zastosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

W niektórych przypadkach stosuje się fizjoterapię, która w niektórych przypadkach, może stanowić alternatywę dla operacji.