Łazowski – fakty i legenda

Skąd się wziął mit o „polskim Schindlerze”? Jak naprawdę wyglądała okupacyjna działalność doktora Łazowskiego? Takie pytania zadała sobie autorka filmu „W poszukiwaniu polskiego Schindlera”, który mogli zobaczyć uczestnicy wtorkowego spotkania w Kafejce Historycznej w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Stalowej Woli.

Film dokumentalny, produkcji polsko-francuskiej, wsparty finansowo m.in. przez Miasto Stalowa Wola został nakręcony w roku 2019. Jego autorka, Barbara Necek, prowadzi widzów poprzez miejsca związane z doktorem Łazowskim, od Rozwadowa i Turbi – śladami sfingowanej epidemii tyfusu, do Stanów Zjednoczonych, gdzie doktor z rodziną zamieszkał po wojnie, a obecnie mieszka tu jego córka i wnuk. Rejestruje wypowiedzi mieszkańców Stalowej Woli, tutejszych regionalistów i świadków historii. W filmie pojawia się też francuski historyk, polska mikrobiolog, żydowska naukowczyni, a na końcu Barbara Necek odwiedza Izrael i instytut Jad Waszem.

Film oddziela prawdę od mitu, pokazuje mechanizmy medialnej manipulacji, oddaje sprawiedliwość doktorowi Eugeniuszowi Łazowskiemu, nie zapominając o doktorze Stanisławie Matulewiczu, który dokonał odkrycia, że nieszkodliwa bakteria może wywoływać odczyn typowy dla tyfusu w badaniu laboratoryjnym.

Mimo że film zrealizowano cztery lata temu, w Stalowej Woli pokazany był po raz pierwszy. Po projekcji dyskutowano przy kawie o kwestiach pokazanych przez Barbarę Necek, o książce Łazowskiego „Prywatna wojna”, o francuskim przedstawieniu na motywach mitycznej historii „polskiego Schindlera”, przypominano o rzeczywistych zasługach doktora Łazowskiego.

Jak zwykle w Kafejce Historycznej rozmowa była merytoryczna, a dyskutanci zaprezentowali wysoki poziom wiedzy regionalnej. Kto jeszcze nie odwiedził „Kafejki” którą co drugi wtorek organizują Fundacja Stalovianum i biblioteka, ma na to szanse w kolejnych miesiącach.