Kilkadziesiąt lat przed Le Bonem, Ludwik de Bonald zdefiniował społeczeństwo masowe jako mieszankę dwóch zasad: ateizmu i suwerenności ludu. Dziś z perspektywy czasu widać, że tłumy rzeczywiście wygrały, zmiatając zabłoconymi kopytami wszystko to, co wielkie, szlachetne i tradycyjne. Co do jednego jeszcze Le Bon miał rację: na miejsce Boga tłum czci socjalizm - jeśli ktoś nie wierzy, proszę spojrzeć na sondaże przedwyborcze. Tłum nie chce szczęścia po śmierci, tak jak obiecuje mu to religia, chce go tu i teraz. Parafrazując Tertuliana, tłum mógłby rzec: wierzymy w socjalizm, bo to absurdalne.

Dobrze, że jednak usunąłeś większość tych wątków - bo to była masakra Mariusz.